Škoda met stalen ruggengraatchassis : 90e verjaardag

11. dubna 2023
  • In april 1933 debuteerde de Škoda 420, een betaalbaar model met een vooruitstrevend concept
  • Een zeer licht en stijf chassis met onafhankelijke wielophanging verleende Škoda-auto’s nog meer rijcomfort en duurzaamheid
  • Het voortdurend vernieuwde concept heeft zich bewezen in een brede waaier van Škoda-personen-, bestel- en terreinwagens
  • De succesvolle carrière eindigde met de Škoda 1202 (1961-1973), maar afgeleiden van de Turkse pick-ups Š 1202 Kamyonet werden gebouwd tot 1980

Mladá Boleslav/Kortenberg, 11 april 2023 – 90 jaar geleden, in april 1933, kwam Škoda met het perfecte antwoord op de wereldwijde economische crisis: de 420, een vooruitstrevende auto voor het volk. Voor het eerst gebruikte de constructeur een concept met een ruggengraatchassis en onafhankelijke wielophanging dat zijn tijd ver vooruit was en dankzij voortdurende vernieuwingen bijna een halve eeuw lang competitief bleef. De lichte en stijve ‘stalen ruggengraat’ van de modulaire constructie heeft zich bewezen in Škoda-auto’s met twee- tot achtcilindermotoren en 4×2-, 4×4- en 6×4-aandrijving, zoals de legendarische modellen Popular, Rapid, Superb, Octavia en Felicia. Tot 1980 werd het beproefde Tsjechische chassis gebruikt voor de productie van de Turkse pick-ups Škoda 1202 Kamyonet.

Een remedie tegen de crisis

Škoda’s evolutie naar de positie van grootste Tsjechische autoconstructeur en -exporteur, die het merk van 1936 tot op heden heeft bekleed, begon al in april 1929. Het succesvolle merk met een traditie sinds 1895 begon toen met efficiënte lopendebandproductie in een moderne fabriek in Mladá Boleslav. Aanvankelijk rolden modellen van het klassieke concept met een geribbeld chassis en starre assen van de band. Vanaf het voorjaar van 1930 vormde de vier meter lange Skoda 422, waarvan het complete chassis ongeveer 730 kg woog, de basis van het gamma.

Een jaar later, na een achtjarig werkverblijf in het buitenland, keerde de ervaren ontwerper ing. Josef Zubatý terug naar Tsjecho-Slowakije. Vanaf de zomer van 1932 werkte hij in het Praagse kantoor van Škoda aan een volledig nieuw concept van auto’s met een overlangs georiënteerd ruggengraatchassis. Oorspronkelijk ging het om een balk met een rechthoekige doorsnede. Aan de voorkant was het frame gevorkt om de motor flexibel te kunnen monteren. De aangedreven halve achterassen waren zeer goed bestand tegen de belasting van de zwaartekracht, in tegenstelling tot de constructie van sommige concurrenten uit die tijd. Vooraan werd een starre as gebruikt. Het eerste prototype werd in september 1932 in gebruik genomen en de productieversie van de Škoda 420 was voor klanten beschikbaar in april 1933. Op dat moment bereikte de wereldwijde economische crisis zijn dieptepunt in Tsjecho-Slowakije.

De basis van de uitgebreide familie

Het ingenieuze concept van het ruggengraatchassis bood de klanten verschillende belangrijke voordelen. De 420 woog ongeveer 200 kg minder dan zijn conventionele voorganger, de Škoda 422: inclusief koetswerk slechts zo’n 730 kg. Een stijver chassis verminderde de belasting op het koetswerk. De onafhankelijk opgehangen achterwielen volgden het wegdek beter dan de starre as, waardoor het rijcomfort merkbaar toenam. In april 1934 begon de verkoop van de opvolger, de legendarische Škoda Popular. De rechthoekige balk maakte uiteindelijk plaats voor een buisvormige ruggengraat die de aandrijfas beschermde. Alle vier de wielen hadden toen al een onafhankelijke ophanging. De ‘stalen ruggengraat’ was intrinsiek zeer variabel, zodat hij alleen al in de jaren 1930 in verschillende ontwerpen werd gebruikt voor auto’s die qua wielbasis varieerden van 2,30 meter (voor de eerste Popular) tot 3,40 meter (voor de Superb 4000 met achtcilindermotor), om nog maar te zwijgen van het speciale militaire model Škoda 903, met een 6×4-aandrijving en een wielbasis van 2.470+920 mm.

Het vooruitstrevende concept van het chassis heeft zich zelfs in de meest veeleisende gebruiksomstandigheden bewezen, waaronder de reis rond de wereld met de Škoda Rapid (1936) en racespecials. Vanaf 1952 torsten deze onderstellen het volledig metalen koetswerk van de nieuwe Škoda 1200 Sedan, en zeven jaar later begonnen de legendarische Škoda-modellen Octavia en Felicia hun carrière. De laatste Tsjechische vertegenwoordiger van deze succesvolle uitgebreide familie was de Škoda 1202 (1961-1973). Maar het aangepaste chassis van de Octavia Super en 1202 vormde ook de basis voor verschillende lokale producten, zoals de Nieuw-Zeelandse Trekka (1966-1972), de Pakistaanse Skopak (1970-1971) en de Turkse pick-up Škoda 1202 Kamyonet (1971-1980). Sinds 1964 wordt Škoda’s massaproductie gedomineerd door zelfdragende koetswerkstructuren zonder ruggengraatchassis.